در طول سالیان، طلا همواره بهعنوان یکی از امنترین داراییها در دوران بحرانهای اقتصادی و سیاسی شناخته شده است. در هفتههای اخیر، تنشهای ژئوپلیتیکی میان ایران و اسرائیل، بازار طلا را در ایران و جهان بهشدت تحتتأثیر قرار داد. از تعطیلی موقت بازار رسمی طلا در ایران تا نوسانات جهانی قیمت این فلز گرانبها، طلا مسیری پرتلاطم را طی کرده است.
درحالیکه طی ۱۲ روز گذشته، سایهی درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل فضای سیاسی و اقتصادی کشور را متأثر کرده بود، بازار طلا نیز از این التهاب بینصیب نماند. از ابتدای شروع تنشها، بازار رسمی طلا به حالت نیمهتعطیل درآمد و عملاً معاملهای صورت نمیگرفت.
در روزهای ابتدایی پیش از درگیری، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار حوالی ۶.۵۰۰ میلیون تومان بود. اما با آغاز بحران، معاملات متوقف شدند و تنها برخی گمانهزنیها در فضای غیررسمی بازار منتشر میشد. این گمانهزنیها، قیمتهایی در محدودهی ۷.۸۰۰ میلیون تومان را مطرح میکردند؛ عددی که البته نه رسمی بود و نه قابلاتکا.
با بازگشایی رسمی بازار از روز شنبه پس از آتشبس، آرامآرام مسیر قیمتها شفافتر شد. طلا از محدودهی ۶.۷۰۰ میلیون تومان شروع به حرکت کرد و با رشد تدریجی، به حدود ۷.۱۰۰ میلیون تومان رسید. این روند نشان میدهد که هرچند بازار طلا به روال عادی بازگشته، اما همچنان در فضای پرریسک و محتاط قرار دارد.
به نظر میرسد در کوتاهمدت، نوسانات طلا بیشتر به عوامل سیاسی گره خورده باشد تا متغیرهای اقتصادی سنتی؛ بنابراین باید دید در روزهای پیشرو، ثبات بیشتری حاصل خواهد شد یا نه.
اعلام آتشبس میان ایران و اسرائیل توسط دونالد ترامپ در تاریخ ۲۴ ژوئن ۲۰۲۵، موجی از تغییرات را در بازارهای جهانی طلا ایجاد کرد. طبق گزارش رویترز، قیمت طلای جهانی پس از این اعلام با کاهش تقاضا برای داراییهای امن، بیش از ۲ درصد افت کرد و به پایینترین سطح خود در دو هفته اخیر، یعنی حدود ۳۲۷۴.۱۸ دلار بهازای هر اونس رسید.
پیشازاین، تشدید تنشها و حملات موشکی میان دو کشور، قیمت طلا را تا ۳۴۴۳.۵۵ دلار بهازای هر اونس بالا برده بود. این کاهش قیمت نشاندهندهی تغییر جهت سرمایهگذاران به سمت داراییهای پرریسکتر مانند سهام بود، چرا که کاهش ریسکهای ژئوپلیتیکی، جذابیت طلا را بهعنوان پناهگاه امن کمرنگ کرد.
تقویت ۰.۶ درصدی دلار آمریکا نیز فشار بیشتری بر قیمت طلا وارد کرد. ازآنجاییکه طلا به دلار قیمتگذاری میشود، تقویت دلار باعث گرانتر شدن طلا برای دارندگان سایر ارزها از جمله ایران شده و تقاضای جهانی را کاهش داد. این عوامل در کنار ثبات نسبی در عرضه نفت منطقه، به کاهش قیمتها کمک کردند.
در ایران، بازار طلا تحتتأثیر مستقیم تنشهای منطقهای و توقف معاملات رسمی، دورهای از بلاتکلیفی را تجربه کرد. همانطور که اشاره شد، قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار پیش از بحران حدود ۶۵۰۰ هزار تومان بود، اما گمانهزنیهای غیررسمی در اوج بحران، قیمتها را تا ۷.۸۰۰میلیون تومان بالا برد. با بازگشایی بازار و بازگشت آرامش نسبی، قیمت کمی افت کرد. این روند نشاندهندهی احتیاط معاملهگران در برابر نوسانات احتمالی آینده است.
البته فقط جنگ و بحرانهای مرتبط با آن بازار داخلی طلا را تحتتأثیر قرار نداد. علاوه بر عوامل ژئوپلیتیکی، نوسانات نرخ ارز در بازار داخلی نیز نقش مهمی در تعیین قیمت طلا ایفا کرده است. باتوجهبه وابستگی قیمت طلای داخلی به نرخ دلار و قیمت جهانی طلا، هرگونه تغییر در این متغیرها میتواند بهسرعت بر بازار تأثیر بگذارد. به گفتهی برخی کارشناسان، کاهش تنشها میتواند به تثبیت قیمتها در محدودهی فعلی کمک کند، اما هرگونه تحول غیرمنتظره ممکن است بار دیگر بازار را به تلاطم بکشاند.
در سطح جهانی، عوامل اقتصادی نیز نقش مهمی در نوسانات قیمت طلا داشتهاند. فدرال رزرو آمریکا نرخ بهره را در بازه ۴.۲۵ تا ۴.۵ درصد ثابت نگه داشته و پیشبینیهای اقتصادی خود را با رشد کندتر و تورم بالاتر بهروزرسانی کرده است. اظهارات محتاطانه جروم پاول، رئیس فدرال رزرو، نشاندهندهی کمترشدن احتمال کاهش نرخ بهره در کوتاهمدت است. ازآنجاییکه طلا در محیطهای با نرخ بهره پایین عملکرد بهتری دارد، این سیاستها فشار نزولی بر قیمت طلا وارد کردهاند.
در ایران، علاوه بر عوامل جهانی، مسائل داخلی مانند تحریمها، سیاستهای پولی و انتظارات تورمی نیز بر بازار طلا تأثیرگذار هستند. افزایش تقاضای داخلی برای طلا بهعنوان ابزاری برای حفظ ارزش داراییها در برابر تورم، یکی از عوامل اصلی رشد قیمتها در ماههای اخیر بوده است.
با یک نگاه ساده به روند قیمت طلا در ماه گذشته و باتوجهبه تحولات اخیر، میتوان گفت که پیشبینی قیمت طلا در ماههای آینده به عوامل متعددی بستگی دارد.
در یک سناریوی خوشبینانه، اگر آتشبس میان ایران و اسرائیل پایدار بماند و تنشهای ژئوپلیتیکی کاهش یابد، انتظار میرود قیمت طلای جهانی در محدوده ۳۲۰۰ تا ۳۳۰۰ دلار بهازای هر اونس تثبیت شود. در ایران، این امر میتواند به کاهش فشار بر قیمتهای داخلی منجر شود و قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار را در محدوده ۶.۸۰۰ تا ۷.۲۰۰ میلیون تومان نگه دارد.
در مقابل، با درنظرگرفتن یک سناریوی بدبینانه، هرگونه تشدید تنشها یا اختلال در عرضه نفت میتواند قیمت طلای جهانی را به محدوده ۳۵۰۰ دلار یا حتی بالاتر برساند. در این صورت، قیمت طلای داخلی نیز ممکن است به بیش از ۸ میلیون تومان بهازای هر گرم برسد، بهویژه اگر نرخ ارز نیز تحتتأثیر قرار گیرد.
از طرفی تحلیلگران همچنین به تصمیمات آتی فدرال رزرو چشم دوختهاند. اگر نشانههایی از کاهش نرخ بهره در اوایل سال ۲۰۲۶ ظاهر شود، طلا میتواند بار دیگر جذابیت خود را بهعنوان دارایی امن باز یابد. در غیر این صورت، تقویت مداوم دلار آمریکا ممکن است فشار نزولی بر قیمتها را حفظ کند.
بازار طلا در ایران و جهان در هفتههای اخیر تحتتأثیر تنشهای ژئوپلیتیکی و عوامل اقتصادی، نوسانات قابلتوجهی را تجربه کرده است. از توقف معاملات در ایران تا افت قیمتهای جهانی پس از اعلام آتشبس، طلا نشان داده که همچنان بهعنوان یک دارایی حساس به تحولات سیاسی و اقتصادی باقی مانده است.
در ماههای آینده، پایداری آتشبس، سیاستهای پولی فدرال رزرو و تحولات داخلی ایران از جمله عوامل کلیدی تعیینکنندهی مسیر قیمت طلا خواهند بود. برای سرمایهگذاران، رصد دقیق اخبار و تحلیلهای بازار کلید موفقیت در بازار پرنوسان طلا است.